□ ‘Mijn naam is Niemand’: behalve de titel van een zogeheten spaghettiwestern is dat in Homerus’ Odyssee het antwoord van de sluwe Odysseus als de reusachtige, eenogige Cycloop Polyfemos naar zijn naam vraagt. Wanneer de andere Cyclopen Polyfemos even later horen brullen van de pijn die Odysseus hem aandoet en bezorgd vragen of er misschien iemand is die hem wil doden, is zijn antwoord: ‘Niemand wil mij doden’. Gevolg: niemand komt de Cycloop te hulp. Odysseus’ list werkt.

Deze blog gaat na mijn introotje verder niet meer over chocolatiers en cyclopen, wel over een bijzonder levendige nieuwe traditie: tattoos met Latijnse citaten en met Griekse goden en helden. Jazeker, het zogenaamd dode Latijn lééft, niet alleen in het Vaticaan maar ook nabij schaamstreken, op onderarmen, ruggen, borstkassen, billen en ter hoogte van achillespezen. Voor wie zich in deze subcultuur wil verdiepen, kan ik alleen maar een trip op het net aanraden. Je weet niet wat je allemaal leest. Hele lijsten met tatoeëerbare Latijnse citaten bijvoorbeeld. Recht uit de oudheid. Of recht uit een vergaarbak vol hedendaagse clichés à la ‘Nu of nooit’. In het Latijn luidt dat: ‘Nunc aut numquam’.

Dooddoeners die je vroeger op villa’s las – van het type ‘Carpe diem’ en ‘Tempus fugit’ – pronken nu op zichtbare en minder zichtbare onderdelen van mensenlijven. Zoals ook ‘Amor vincit omnia’ (‘Liefde overwint alles’), ‘Veni, vidi, vici’ (die kent u wel), het enigszins lugubere ‘Morituri te salutant’ (‘Zij die zullen sterven groeten u’) en ja, ‘Nil volentibus arduum’ oftewel ‘Niets is lastig voor wie wil’. Terwijl vorige generaties en hier en daar nog een hedendaagse politicus graag pronkten en pronken met hun geleerdheid of hobby door losweg een Latijnse quote te lanceren, wordt dat Latijn nu dus ook vereeuwigd op duizenden lichamen: ‘Voor bepaalde bekende spreuken is het Latijn erg populair,’ aldus de raad op de website Dutch Ink. Scripta manent, inderdaad.

Het lijkt me een mooie vorm van democratisering van de oudheid. Die werd in de loop van de tijden nogal eens ingezet om je sociaal te onderscheiden van de massa. Tattoos liggen in het bereik van iedereen die dat wil. Het is met veel cultuurfenomenen zo gegaan: van de elite sijpelden ze door naar wat heet ‘de gewone vrouw en man’.

En ja, op websites wordt er volop gediscussieerd over de juiste spelling, de correcte vertaling, de te verkiezen naamval en de precieze betekenis van Latijnse teksten. En zoals dat gaat, ook bij mijn citatenlanceerders van hierboven, niet alles is perfect in deze wereld. Dutch Ink geeft al eens per abuis een Italiaans citaat in zijn reeks Latijnse voorbeelden, zes jaar geleden haalde Anderlechtvoetballer Jonathan Legear de pers met zijn foute tattoo ‘Vini, vidi, vici’ en op een van de vele websites met zogenaamd goede voorbeelden las ikzelf ‘Carpe noctum’. Ik hoop dat ik de eerste was. Bedoeld wordt natuurlijk: noctem. Terecht raadt Dutch Ink aan om voor het zetten van een tattoo een moedertaalspreker of, in het geval van het Latijn, een docent te raadplegen. Bespeur ik hier een bijbaantje voor leraren klassieke talen?

O ja, ik begon mijn blog met Homerus. Hoe zit het eigenlijk met tattoos en het oude Griekenland? Ik heb dat niet uitgebreid onderzocht, maar het antieke Hellas lijkt me in de wereld van de tattoos eerder een magazijn van voorstellingen met heldhaftige personages uit de mythologie en van goden, minder van talige wijsheden. Al zijn die er ook wel, zoals ‘Gnoothi seauton’, ‘Ken jezelf’.

Kent u Ian Somerhalder? Ik ook niet, maar ik leer bij dankzij m’n blog. Deze acteur in onder meer Lost en The vampire diaries heeft ook een Latijnse tattoo laten zetten, naar verluidt. Ik heb het uit kiesheid niet zelf gecheckt. ‘Hic et nunc’, staat er ergens op zijn lijf. Dat is ook de naam van deze blog. De betekenis, aldus een fan: elke seconde krijg je een nieuwe kans. Richt je op het heden en de toekomst. Laat het verleden los. Misschien moet ik ook maar eens een Latijnse tattoo overwegen?

*’Noctum’ moet ‘noctem’ worden. Denk aan ‘Carpe diem’.

Trigger voor deze blog: het optreden van Dominique Persoone in De ideale wereld op donderdag 28 januari 2021.

Je hebt een idee dat in deze reeks blogs past? Mail het naar Patrick De Rynck.