Een nieuwe blog, een oud geluid
Terug van een frisse fietstocht. Op mijn vliegend stalen ros. Merk: Pegasus. Onderweg zoefden de Minerva’s, Victoria’s en Batavussen mij voorbij en passeerde ik een verlepte villa: ‘Tempus fugit’, stond er boven de garagepoort te lezen, ‘De tijd vliegt’. Welkom op deze nieuwe tweewekelijkse blog. Mijn rode draad: de oudheid in ons nu.
Onder meer de oude Grieken gaven betekenis aan de sterrenhemel door er goden, dieren en mythologische personages in te zien. De Plejaden zijn de zeven dochters van de Titaan Atlas. Deze sterrenhoop telt in werkelijkheid honderden sterren.
Je luistert liever naar de blog? Dat kan hier.
□ Thuis lees ik in de krant dat er protest is tegen weer een witte actrice die de rol van de Egyptische koningin Cleopatra gaat spelen. Dat klimaatactiviste Greta Thunberg een eigentijdse Antigone is, de Griekse jonge vrouw die haar eigen geweten hoger achtte dan de wet. En dat je in onze tijd een nieuwe voetbalclub toch niet meer Ajax of Heracles kunt noemen. Ha nee, de canon van onze cultuurgeschiedenis verandert namelijk.
En Lucinda Riley heeft een nieuw boek! Lucinda wie, vraag je? Riley is de auteur van een van de meest succesvolle internationale boekenreeksen van de jongste tijd: De zeven zussen. Ze kwam naar eigen zeggen op haar beginidee terwijl ze tuurde naar de sterrenhoop die wij ‘de Plejaden’ noemen, ‘de Zeven Zussen’. Die naam hebben de oude Grieken bedacht, zoals ze zich veel van onze sterrenbeelden hebben verbeeld. In de mythologie zijn de Plejaden de zeven dochters van de Titaan Atlas.
Riley is een mooi voorbeeld van wat ik in deze blog wil gaan doen. Het idee is simpel: ik kijk om mij heen en zie hoe heel uiteenlopende facetten van de Grieks-Romeinse oudheid in onze actualiteit present en levend blijven. De oudheid wordt gebruikt. Ik vertrek dus van ons nu. Ik pik daar tweewekelijks iets uit en ga er dieper op in.
Het zal gaan over zaken die ‘banaal’ lijken. Misschien zijn ze net daarom heel sprekend. Over merken van fietsen bijvoorbeeld. Of denk aan het Venusbeeld in de voortuin van je buur. Maar het zal ook gaan over verbazende sporen en inzichten voor het leven. Over de epicuristische evergreen Carpe diem van de Romeinse dichter Horatius: je moet nú de dag plukken. Hoe vaak horen we dat niet op tv en in diepgravende interviews? Maar wat betekent het eigenlijk in het leven van alledag? Hoe plukken mensen zo’n dag dan? Dat zijn voor mij de prikkels, de triggers. Daar borduur ik op voort. Zaadjes voor deze blog zijn onder meer gezaaid tijdens het werken aan de tentoonstelling Timeless Beauty in het Gallo-Romeins Museum uit 2016-2017. Ook onze ideeën over schoonheid blijken oude voorlopers te hebben.
Tijden eindigen niet, ze lopen door. De oudheid is dus onvoltooid, is work in progress. Zoals elke tijd. Dat wil ik je met deze blog laten zien.
Misschien levert mijn blog jou wel een nieuwe blik op, op dingen die zich in onze tijd voordoen. Het zou helemaal prachtig zijn als hij na een tijd een eigen, interactief leven gaat leiden. Als jullie, lezers, hem mee voeden en ideeën aanreiken. Daar ga ik graag mee aan de slag.
Je hebt een idee dat in deze reeks blogs past? Mail het naar Patrick De Rynck.
Een eervolle en leerrijke blog. Hij toont eens temeer aan dat wij uiterst zelden lessen trekken uit de geschiedenis. Het steeds weer terugkerend patroon van verkeerd begrepen oorzaken en intellectueel onvermijdbare gevolgen doen pijn, temeer omdat eruit voortkomt dat wij hoegenaamd geen macht blijken te hebben om dat patroon “grundlegend” te veranderen. Kenden vroegere beschavingen, zoals Grieken en Romeinen, niet hetzelfde probleem en is het probleem feitelijk zo oud als de mensheid zelf. Één positief punt ontdek ik in je blog en in de moderne informatie die U uit de schaduw haalt. Misschien kunnen wij dat patroon niet veranderen, maar een volgende stap beter overwegen zou reeds een enorme verbetering kunnen zijn.