□ De kernwetenschappers houden wel van een grapje: Hades in Mol wordt beheerd door Euridice. Zij is de jonge dode vrouw uit de Griekse mythologie die door haar man Orfeus net niet uit de Hades werd bevrijd. Ze donderde er terug in toen Orfeus te vroeg achterom keek onderweg naar boven. Die arme Eurydice is nu… een economisch samenwerkingsverband. Euridice exploiteert Hades. Dat is eentje om over na te denken.

De mannen en vrouwen in de hedendaagse Hades dalen er dus elke werkdag levend in af en komen er elke avond levend opnieuw uit tevoorschijn. Zij beseffen niet hoeveel geluk ze hebben. Hoe bevoorrecht ze zijn. Of hoe heldhaftig. De mythologische mannen uit de oudheid – ja, het waren alleen mannen – die levend in de Hades zijn afgedaald en er ook weer uit zijn gekomen, kun je op de vingers van één hand tellen. Ze zijn namelijk met z’n vijven: Orfeus, Theseus, Odysseus, Herakles en Aeneas. Of er zijn zes dalers, als je er tenminste Christus’ helletocht ook bij rekent.

De Hades was een wereld die niet gezien mocht worden. Rond de oude Hades hangt inderdaad steevast een sombere sfeer: het is er niet leuk leven, het is er zelfs weerzinwekkend en het bestaan is er hoogst schimmig. Een eeuwige quarantaine. De held Achilles uit de Ilias van de Griekse dichter Homerus zegt het treffend: ‘Ik zou nog liever een arme dagloner op aarde zijn dan koning over alle doden.’ Anders gezegd: er is maar één ding de moeite waard: leven. Er is niets beters dan: de zon zien.

Er doet zich in die Ilias van Homerus overigens een hachelijk moment voor. Als de goden zich bemoeien met de strijd om de stad Troje, gaat de aarde aan het schudden, door toedoen van de grote aardschudder Poseidon. Hades, ook de naam van de god van de onderwereld, wordt doodsbang, om het zo te zeggen. Wat als het aardoppervlak zal gaan scheuren? Als zijn gruwelijk bedompte woning met al haar viezigheid zichtbaar zal worden? / Laten we daar even niet aan denken. Aan wat er niet allemaal kan gebeuren, nu en ooit. Laten we hopen dat ze weten wat ze doen, de mannen van onze moderne Hades. Dat niet kernafval onze menselijke hybris stralend zal blootleggen. Kernfysicus Nathal Severijns is niet gerust: ‘Zelfs als het honderden meters onder de grond opgeslagen ligt, kan iemand ooit misschien botsen op het kernafval.’

Het is niet zo vreemd dat de wetenschappers van de kernenergie een beroep doen op oude mythen, ook al staat ‘Hades’ in dit geval voor het eerder prozaïsche High Activity Disposal Experimental Site. Atomen zijn tenslotte een Oudgrieks bedenksel. En de kernwetenschappers zijn niet de enigen. Het is in de wetenschap, maar ook in het bedrijfsleven, in de sport, in de cultuur een sirenenzang: wie op zoek is naar een mooiklinkende, neutrale, herkenbare naam, belandt al eens vaker in de oudheid. In de Hades, bijvoorbeeld. Neem nu de geologen: het eerste geologische tijdvak in de geschiedenis van de aarde – pakweg 4,5 tot 4 miljard jaar geleden – heet sinds 1972 het hadeïcum, leerde ik dankzij deze blog. Wie zei er ook alweer dat de oude goden dood zijn? De dodengod Hades lééft.

Hebben ze daar in de Molse Hades misschien ook een Cerberus, een hellehond? En wie weet noemen ze hun lift Hermes, de god die de zielen op hun tocht naar de onderwereld begeleidt? Is het Zilvermeer eigenlijk de Styx? Een Charon, de barse veerman, wens ik ze daar niet toe. Myrrha, die hebben ze daar al. Myrrha moet als reactor kernafval transmuteren, waardoor het minder belastend wordt. Ik weet niet of dát nu een gelukkige naamkeuze is. Myrrha is in de mythologie de moeder van de mooie Adonis. De vader is ook haar vader. Myrrha eindigt getransmuteerd in een mirre- of harsboom, volgens de Romeinse dichter Ovidius. Voor altijd druppend.

Je hebt een idee dat in deze reeks blogs past? Mail het naar Patrick De Rynck.