Stel je voor: je staat aan het hoofd van een stad of streek en je zorgt dus ook voor de ordehandhaving. Plotseling doet zich daar, out of the blue, ergens in de bossen van jouw gebied een wild feest voor waarin allerlei dingen gebeuren die het daglicht liever niet zien, wordt je gemeld.Er is sprake van veel muziek en lawaai, er wordt gewag gemaakt van middelengebruik op grote schaal, van slapeloosheid en van de extatische, opgezweepte, ja zelfs schaamteloze taferelen die daarbij horen. Alles lijkt geoorloofd voor de feestgangers. De ouderwetse woorden ‘zedeloosheid’, ‘ontucht’ en ‘schanddaden’ vallen en er wordt zelfs gesproken over een nieuw soort ‘religie’. De overheid moet optreden: dat is wat veel mensen denken, betrokkenen en anderen. Anderen vinden het best wel sympathiek, al dat jonge feestgedruis. Maar hoe dan ook, de schuldigen zullen worden opgespoord en berecht, beloof je. Ze zullen hun feestje nog ferm bezuren. En jij, als ordehandhaver, treedt op, met alle macht. Want wat daar in jouw bossen gebeurt, gaat te ver. Veel te ver. Het is zelfs een bedreiging voor de bestaande orde en de geldende normen.

Hier stop ik met mijn beschrijving. Uiteraard is elke gelijkenis met bestaande recente feiten geen toeval, dat hebt u natuurlijk al begrepen. Maar wat ik hier voor u beschreef, is welgeteld 2428 jaar oud. Het is een gedeeltelijke samenvatting van de Griekse tragedie Bakchanten, een stuk van Euripides dat in 405 voor Christus in Athene zijn première beleefde. Bakchanten gaat over de invoering van de nieuwe godsdienst van Bakchos of Dionysos in de stad Thebe. De man die in het stuk voor de ordehandhaving moet instaan, koning Pentheus, zal zijn poging om de nieuwe religie een halt toe te roepen met de dood bekopen. Bakchanten is een stuk over de spanning tussen het ongeremde dat in mensen zit – daar staat Dionysos voor – en de nood aan orde en regels.

Rave Party in 2002. Foto: Rick Doble.

Het is eigenlijk nog straffer. Mijn beschrijving van zo-even is óók van toepassing op wat er zich afspeelde in Rome, en wel in het jaar 186 voor Christus. Geen tragedie dus deze keer, maar geschiedenis. Als we de Romeinse historicus Livius mogen geloven, dreigde er in dat jaar een geheime samenzwering tegen de staat. Maar ook hij heeft het eigenlijk over feestelijke rituelen ter ere van Bacchus of Dionysus die in die tijd in Rome en in heel Italië aan populariteit wonnen en die de bestaande orde bedreigden, toch volgens de vertegenwoordigers van die bestaande orde. In dit geval waren dat de toenmalige Romeinse consuls en senatoren. Moderne historici zijn het erover eens dat Livius fel overdrijft – hij heeft het zelfs over moorden tijdens de festiviteiten – maar er komt in 186 voor Christus wél degelijk een senaatsbesluit tot stand dat de Bacchanalia voortaan moet intomen en inperken. De vraag is of dat besluit effect heeft gehad.

Uiteraard is de context van wat de oude Griek Euripides en de Romein Livius elk in hun genre beschrijven niet te vergelijken met wat er zich in onze tijd afspeelt in zogenaamde rave parties. Dat beweer ik hier dan ook niet. Maar zeker één vraagstuk is wél hetzelfde gebleven: hoe treed je als overheid op tegen grote groepen mensen die als community, zoals dat heet, de bestaande orde en de geldende regels aan hun laars lappen, feestelijk? Tegen mensen die collectief hun vrijheid vieren?

Trigger voor deze blog: de raveparty in Brustem (Sint-Truiden) in het weekend van 1 mei.

Je hebt een idee dat in deze reeks blogs past? Mail het naar Patrick De Rynck.

Meer over de oudheid in jouw leven? Check www.hic-nunc.be